Η Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που έχει ως στόχο να βοηθήσει  τον θεραπευόμενο να κατανοήσει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι σχέσεις του στην καθημερινότητα του. Συνιστά ένα συνθετικό μοντέλο ψυχοθεραπείας, που βασίζεται σε στοιχεία της ψυχολογίας του εγώ (ego psychology, Kohut),της σχεσιακής ψυχανάλυσης (relational psychoanalysis, Mitchell) της θεωρίας των αντικειμενότροπων σχέσεων (object relations theory, Fairbairn, Winnicott, Klein), της θεωρίας της προσκόλλησης (attachment theory, Bowlby), της διαπροσωπικής και της δι-υποκειμενικής ανάλυσης (Sullivan, Stolorow & Atwood).

Κατά τη δεκαετία του 1980 υπήρξε μια μεταβολή στον τρόπο που ασκούταν η ψυχοθεραπεία ως τότε, από τη διερεύνηση αποκλειστικά της ενδοψυχικής εμπειρίας του ατόμου (intrasubjective), στην κατανόηση της επίδρασης των σχέσεων του ατόμου στη διαμόρφωση της εμπειρίας του (intersubjective). Κατ’ επέκταση η Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία βασίζεται στη θεώρηση πως η ψυχική υγεία κάποιου επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από τις σχέσεις του με τους άλλους και θεμελιώνεται με βάση τις παρακάτω αρχές:

  • Όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται να διατηρούν ικανοποιητικές, βαθιές σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους στη ζωή τους για να νιώθουν ψυχική υγεία. 
  • Το άγχος και η ψυχική ταραχή συχνά είναι το αποτέλεσμα σχεσιακών εμπειριών του παρελθόντος, θέτοντας εμπόδια στην προσπάθεια του εαυτού για πλήρη έκφραση στο εδώ και τώρα. 
  • Στη θεραπεία ο σχεσιακός θεραπευτής παρέχει ένα πλαίσιο ασφάλειας και ενσυναίσθησης, δημιουργώντας μια δυνατή, συνεργατική σχέση με τον θεραπευόμενο, η οποία λειτουργεί και ως μοντέλο των μελλοντικών σχέσεων τις οποίες το άτομο προσπαθεί να αναπτύξει, αναλογιζόμενος εάν αυτές είναι δημιουργικές ή καταστροφικές. 
  • Θέματα διαπροσωπικής εξουσίας και κοινωνικά ζητήματα όπως το φύλο, η κουλτούρα, η κοινωνικό-οικονομική τάξη, η εθνικότητα, η σεξουαλική ταυτότητα λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στη θεραπεία ως προς τον τρόπο εκδήλωσής τους στη ζωή του θεραπευόμενου.

H Σχεσιακή Θεραπεία μπορεί να βοηθήσει κάποιον να ανταποκριθεί σε σχεσιακές προκλήσεις, όπως οικογενειακά ζητήματα, δυσκολίες σε σχέσεις εγγύτητας, μεγάλες αλλαγές στη ζωή, όπως ένας γάμος, μια νέα δουλειά, η απόκτηση παιδιού, μια καινούρια σχέση ή θέματα στον επαγγελματικό χώρο. Όλα τα παραπάνω μπορεί αρκετές φορές να συνοδεύονται από συμπτώματα άγχους, όπως κρίσεις πανικού, ψυχαναγκασμούς και ιδεοληψίες, φοβίες και καταθλιπτικά συναισθήματα. Ενδεικτικά ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν μέσα από τη σχεσιακή θεραπεία μπορεί να είναι:

  • Για ποιο λόγο βρίσκομαι συνεχώς σε σχέσεις είτε με την ίδια κατάληξη είτε όπου νιώθω πως η άλλη πλευρά με εκμεταλλεύεται, είτε που ενώ νομίζω πως η σχέση εξελίσσεται καλά, ξαφνικά έρχεται ένα επώδυνο τέλος, φαινομενικά χωρίς λογική εξήγηση; 
  • Γιατί στη δουλειά μου ενώ συνέχεια προσπαθώ να ευχαριστήσω τους άλλους, αυτοί τελικά δεν ικανοποιούνται με τίποτα, κι αυτό με κάνει να νιώθω ματαίωση και θυμό, πόσο μάλλον όταν τους άλλους ή τον εργοδότη μου εξ’ αρχής δεν τους συμπαθούσα ιδιαίτερα; 
  • Τί χρειάζεται για να χτίσω μια υγιή φιλική/ερωτική/επαγγελματική σχέση και με ποιο τρόπο οι εσωτερικευμένες αναπαραστάσεις από την οικογένεια μου σαμποτάρουν κάθε νέα προσπάθεια μου;

Η Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία και η Σχεσιακή Ψυχανάλυση μπορούν να ανταποκριθούν σε δυσκολίες στη ζωή ενός ατόμου όπου τα κλασικά γνωσιακά μοντέλα δεν επαρκούν, αφού πολύ συχνά τα συναισθήματα που πυροδοτούνται μέσα μας συνδέονται με πυρηνικές αναπαραστάσεις και τρόπους συσχέτισης, που είναι ισχυρότερα από τη φωνή της λογικής. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλές φορές ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε ή σχετιζόμαστε αναφέρεται σε διεργασίες διαδικαστικής γνώσης (procedural knowledge), η οποία δεν είναι συνειδητή και γι αυτό το λόγο δεν υπακούει στους νόμους της λογικής. Οι σύγχρονες έρευνες δείχνουν  πως βασικός παράγοντας θεραπευτικής αλλαγής είναι η εμπειρία του να βρίσκεται κάποιος σε μια υγιή σχέση με κάποιον άλλο, όπου βασικό στοιχείο δεν είναι απλά η ανταλλαγή απόψεων ή λογικοφανών επιχειρημάτων, αλλά η κατανόηση των αμοιβαίων βαθύτερων συναισθημάτων και θέσεων, γεγονός που σταδιακά επιτρέπει να αισθανόμαστε μεγαλύτερη ελευθερία και ασφάλεια στις υπόλοιπες σχέσεις μας, να απελευθερωνόμαστε από φόβους και άγχη και να νιώθουμε μεγαλύτερο θάρρος και σιγουριά σχετικά με το πώς μας βλέπουν οι γύρω μας. Έτσι η αποτελεσματικότητα της Σχεσιακής Ψυχοθεραπείας και της Σχεσιακής Ψυχανάλυσης θεωρείται εξίσου σημαντική με άλλα μοντέλα ψυχοθεραπείας, με το επιπλέον πλεονέκτημα πως οι έρευνες δείχνουν πως οι ασθενείς που κάνουν ψυχοδυναμική θεραπεία διατηρούν τα θεραπευτικά οφέλη και συνεχίζουν να βελτιώνονται μετά το τέλος της θεραπείας (J. Shedler, The Εfficacy of Psychodynamic Psychotherapy. American Psychologist, 2010).

Ως σχεσιακός θεραπευτής ενδιαφέρομαι να κατανοήσω την εμπειρία του θεραπευόμενου στο σχεσιακό και κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο λαμβάνει χώρα και να ανταποκρίνομαι με ενσυναίσθηση και όντας αυθεντικά παρών στη συνεδρία. Προσπαθώ σταθερά μαζί με τον θεραπευόμενο να χτίσουμε μια νέα, βαθιά σχέση που θα λειτουργεί υποστηρικτικά και ενδυναμωτικά, ως ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορέσουμε να διερευνήσουμε άλλες σχέσεις, να κατανοήσουμε τί πυροδοτεί το άγχος, τη θλίψη, το θυμό, την ντροπή και όποιο άλλο συναίσθημα μπορεί να αναδύεται στην καθημερινότητά του. Σκοπός είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες ψυχικές συνθήκες, που θα επιτρέψουν τον πειραματισμό και σταδιακά την κατοχύρωση νέων σχεσιακών δυναμικών και συναισθηματικών εμπειριών, ούτως ώστε να μπορεί να βιώνεται η καθημερινότητα με μεγαλύτερη ικανοποίηση και πληρότητα.